Wat is astma?

Astma in het kort

Bij mensen met astma zijn de luchtwegen continu (chronisch) ontstoken en is er een overdreven reactie op prikkels. Bij die prikkels trekken de spiertjes rond de luchtwegen samen en raakt het slijmvlies langs de binnenkant van de luchtwegen ontstoken. Het slijmvlies zwelt op en produceert meer slijm. De luchtwegen worden nauwer, hierdoor kan er minder lucht doorheen. Het ademen gaat nu moeilijker: je wordt benauwd.

Oorzaken astma

Astma is erfelijk; binnen één familie hebben vaak meerdere personen astma. Dat lijkt de laatste decennia vaker voor te komen door de sterk verbeterde hygiëne van de westerse bevolking. Hierdoor zou het immuunsysteem niet genoeg worden blootgesteld aan allergenen en reageert het overgevoelig op onschuldige prikkels.

Vaak is een allergie de oorzaak van een astma-aanval. Allergische prikkels met een reactie op de luchtwegen, zijn onder andere huisstofmijt, huisdieren en stuifmeel. Maar er zijn ook andere veroorzakers zoals kou, mist, (sigaretten)rook, luchtvervuiling en sterk prikkelende geuren. Astma kan ook volgen op een lichamelijke inspanning (inspanningsastma), verkoudheid of griep.

Het is goed om de verschillende soorten astma aan te geven; allergisch astma, niet-allergisch astma, inspanningsastma en ook ernstig astma. Vaak heeft iemand meerdere vormen van astma tegelijk.

Ontstoken luchtwegen en symptomen

Bij astma zijn de luchtwegen altijd (chronisch) ontstoken. Verwar dit overigens niet met een longontsteking, dat is het gevolg van een infectie, bacterie of een virus. De ontsteking kent een aantal symptomen.

De belangrijkste symptomen van astma zijn:

• Benauwdheid. Eén van de meest kenmerkende symptomen. Een aanval van benauwdheid kan worden behandeld met snelwerkende, luchtwegverwijdende medicijnen.
• Hoesten. Doordat de slijmvliezen in de luchtwegen meer slijm produceren, kan je gaan hoesten. Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam en zorgt ervoor dat het slijm loskomt en uitgespuugd of doorgeslikt kan worden. Slijm dat in de luchtwegen blijft zitten, maakt je benauwd.
• Piepend ademen. Door vernauwing van de luchtwegen krijgt de lucht minder ruimte om doorheen te gaan. Dit veroorzaakt een piepend, raspend of zagend geluid.
• Kortademigheid. Mensen met astma kunnen snel buiten adem zijn en hebben de neiging om naar lucht te happen. Wie kortademig is, gaat vaak sneller ademhalen of hijgen. Dit komt omdat het voelt alsof het onderste deel van de longen dichtzit, je neemt daardoor korte ademteugen.

De gevolgen van astma

Astma is (nog) niet te genezen, maar je kan er gewoon oud mee worden. Behandeling van astma kan de klachten en aanvallen beperken en een verdere verslechtering van de longfunctie voorkomen.

Ongeveer de helft van de astmatische mensen heeft met medicijnen de astma goed onder controle en heeft weinig tot geen klachten. Zijn de astmasymptomen niet goed onder controle? Dan heeft dit een grote invloed op de kwaliteit van leven.

Een luchtweginfectie komt vaak voor bij mensen met astma. Verkoudheid, griep, bronchitis of bijholteontstekingen kunnen de astmaklachten verergeren. Ook na de luchtweginfectie kunnen mensen met astma nog weken klachten houden.