Steenpuist

Een steenpuist (medische naam: furunkel) ontstaat wanneer een haarzakje in de huid geïnfecteerd wordt door een bacterie. Er ontstaat dan een pijnlijke, harde, rode en warme zwelling in de huid gevuld met pus. Meestal barst de steenpuist na een aantal dagen open. Daarna geneest de huid binnen een paar weken. Een steenpuist kan meestal geen kwaad, maar is wel vervelend. Wat kun je het beste doen als je een steenpuist hebt?

De oorzaak van een steenpuist

De bacterie Staphylococcus aureus is vaak de veroorzaker van een steenpuist. Veel mensen dragen deze bacterie bij zich zonder er last van te hebben. Je hebt wel meer kans op een steenpuist als deze bacterie steeds ergens op je lichaam zit. Meestal is dat in je neus. Met je vingers kun je de bacterie over je lichaam verspreiden. De bacteriën op je huid zorgen voor een ontsteking van een verstopt haarzakje. De ontsteking kan hierna groter worden. Er komt dieper in de huid een bult. Hierin kan pus ontstaan.

Steenpuisten ontstaan makkelijker wanneer de huid geïrriteerd is. Strakke, schurende kleding, overmatig zweten en overgewicht kunnen het ontstaan van steenpuisten bevorderen. Ook een slechte hygiëne vergroot de kans op het ontstaan van steenpuisten. Steenpuisten zitten vooral in de oksel, in de lies, op de bil, in de nek, in het gezicht of in de neus. Soms ontstaan er meer steenpuisten tegelijk, in een groepje bij elkaar. Dit heet een negenoog.

Wat te doen bij een steenpuist?

Raak de steenpuist niet aan en knijp hem niet uit.
Smeer niets op de steenpuist, ook geen trekzalf. Als de steenpuist vanzelf opengaat, kun je de huid afspoelen met lauw water. Dek de huid daarna af met een pleister of gaasje.
Gebruik geen nat verband op de steenpuist. De ontsteking kan er erger van worden.
Tegen eventuele pijn kun je paracetamol nemen.

Algemene tips om besmetting van jezelf en anderen te voorkomen:

Was je handen regelmatig met water en zeep en droog ze goed af.
Gebruik je eigen handdoek en neem elke dag een nieuwe handdoek.
Houd je nagels kort.

"Vaak last van steenpuisten? Was je lichaam dan twee tot drie keer per week met chloorhexidine zeep of shampoo."

Gebruik van trekzalf

Trekzalf bevat de stof ichthammol en is een teerproduct. Er bestaat nog veel onduidelijkheid over de veiligheid bij langdurig gebruik. Uit onderzoek is gebleken dat in ichthammol mogelijk kankerverwekkende stoffen zitten. Of mensen na langdurig gebruik van een teerproduct op de huid ook een verhoogd risico op kanker hebben, is tot nu toe nog niet vastgesteld. Naast mogelijke schade op lange termijn kan trekzalf direct voor huidirritatie zorgen. Omdat niet overtuigend is aangetoond dat het effectief is bij de behandeling van steenpuisten, wordt het gebruik daarom afgeraden.

Naar de huisarts?

Soms moet de huisarts een sneetje in de steenpuist maken. Bij koorts kunnen soms antibiotica nodig zijn.
In de volgende situaties kun je beter naar de huisarts gaan: Bij een steenpuist in het gezicht, bijvoorbeeld op de oren, neus of lippen.
Wanneer je ook koorts hebt en jij je ziek voelt.
Wanneer de steenpuist steeds groter wordt of je meerdere steenpuisten bij elkaar hebt (karbonkel of negenoog).
Wanneer de steenpuisten steeds terugkomen (furunculose).
Als de steenpuist na 10 dagen nog niet weg is.
Bij een sterk verminderde weerstand door medicijnen of een aandoening. Bijvoorbeeld bij een probleem van je hartklep hebt of als je een kunstklep hebt. De bacteriën uit je huid kunnen een ontsteking aan de binnenkant van het hart geven (endocarditis).
Als je eerder een ontsteking aan je hart hebt gehad.
Als je een kunstgewricht hebt. Ook hier kunnen de bacteriën een ontsteking veroorzaken.