Zenuwpijn

Zenuwpijn

Wanneer een zenuw beschadigd raakt ontstaan er spontane prikkels en kortsluiting in de zenuw. Beschadiging kan optreden door lichamelijk letsel, verdrukking van de zenuw (zoals bij een hernia) of een ontsteking in de zenuw. Dit is de oorzaak van zenuwpijn. Neuropatische pijn en neuropathie zijn andere benamingen voor zenuwpijn.

"Bij zenuwpijn treden er pijnscheuten op in het gebied van de aangedane zenuw."

Hoe voelt zenuwpijn?

Bij zenuwpijn treden er pijnscheuten op in het gebied van de aangedane zenuw. De pijnscheuten kunnen heftig zijn en ook borend of scherp. De pijn gaat vaak samen met een branderig of prikkelend gevoel. Zenuwpijn kan continu zijn of opkomen na een kleine prikkel zoals aanraken, contact met kleding of bewegen.

Voorbeelden van soorten zenuwpijn

  • Fantoompijn; pijn na amputatie van een lichaamsdeel in dat verdwenen lichaamsdeel door het doorsnijden van de zenuwen.
  • Aangezichtspijn (trigeminusneuralgie); aanvallen van pijnscheuten in het gezicht door aantasting van de nervus trigeminus (vijfde hersenzenuw).
  • Pijn na gordelroos (postherpetische neuralgie); het herpes zoster virus wat waterpokken veroorzaakt, is achtergebleven in de zenuwen van de huid.
  • Polyneuropathie; hierbij zijn de uiteinden van de zenuwen in armen en benen aangetast. Deze pijn komt vaker voor bij mensen met diabetes.

Hoe wordt zenuwpijn behandeld?

Zenuwpijn is moeilijk te behandelen. Bij zenuwpijn werken normale pijnstillers niet of nauwelijks. Wel kunnen er andere medicijnen worden ingezet zoals anti-epileptica en tricyclische antidepressiva. Deze middelen grijpen in op de prikkelverwerking in de zenuwen en hersenen. Helaas vermindert de pijn vaak niet genoeg met slechts één medicijn en moet er met meerdere middelen behandeld worden. Hiernaast zijn er soms andere behandelingen mogelijk zoals neurochirurgie, ruggenmerg- en hersenstimulatie, transcutane elektrische zenuwprikkeling (TENS) en psychologische en bezigheidstherapie.

Medicijnen bij zenuwpijn (I)

  • Tricyclische antidepressiva (TCA); dit zijn de voorkeursmiddelen bij continu optredende zenuwpijnen. Voorbeelden zijn amitriptyline en nortriptyline. Met amitriptyline is het meeste onderzoek gedaan, maar bij ouderen wordt er liever nortriptyline gebruikt (in verband met de grotere kans op bijwerkingen bij hen).
  • Anti-epileptica; wanneer TCA’s niet goed genoeg werken of niet gewenst zijn, komt een anti-epilepticum in aanmerking. Carbamazepine wordt het meest toegepast.
  • Bij aangezichtspijn heeft niet een TCA maar het anti-epilepticum carbamazepine de voorkeur.

Tabel Doseringen bij neuropathische pijn en bij trigeminusneuralgie (volwassenen)

Geneesmiddel

Dosering

Maximale dagdosering

Amitriptyline

start vóór de nacht met 10-25 mg, verhoog zo nodig met 25 mg elke 1 tot 2 weken

100 mg

Nortriptyline

start met 10-25 mg, verhoog zo nodig met 25 mg elke 1 tot 2 weken

 

Carbamazepine

2 dd 100 mg, verhoog zo nodig elke 1 tot 2 weken met 100 mg per dosis

3 dd 400 mg

Carbamazepine (trigeminusneuralgie)

2 dd 100-200 mg; verhoog zo nodig wekelijks met 100 mg per dosis

Ouderen: 2 dd 100 mg, zo laag mogelijk houden

1200 mg

Medicijnen bij zenuwpijn (II)

  • De nieuwere anti-epileptica pregabaline (Lyrica) en gabapentine (Neurontin) zijn vooral onderzocht bij diabetische polyneuropathie en pijn na gordelroos.
  • Het antidepressivum duloxetine (Cymbalta) is vooral onderzocht bij diabetische polyneuropathie.
  • Capsaïcinecrème kan worden toegevoegd aan de behandeling. Het verstoort de overdracht van pijnprikkels aan de hersenen, maakt de huid plaatselijk gevoelloos en verlicht de pijn. Het effect treedt meestal op binnen twee tot vier weken, maar soms duurt het langer. Bijwerkingen zoals branderige en rode huid beperken het gebruik.
  • Lidocaïne crème of gel kan worden gebruikt bij pijn na gordelroos. Het maakt de huid plaatselijk gevoelloos en verlicht de pijn.
  • Wanneer andere behandelingen onvoldoende effectief zijn kunnen de morfine-achtige pijnstillers tramadol, methadon en oxycodon worden geprobeerd of toegevoegd.
;