Dit voorjaar gaat Service Apotheek van start met het project ‘Nierfunctie prikken’. Dit nierfunctieproject won in 2014 de Eerstelijns Innovatieprijs van Achmea.
Vanaf mei 2015 plaatst Service Apotheek in ongeveer 350 vestigingen verspreid over Nederland apparatuur om de nierfunctiewaarden van cliënten te kunnen meten. Met deze zogenaamde point of care-test meters is het voor de apotheek mogelijk om in enkele minuten de nierfunctiewaarde van een cliënt te bepalen.
Een verminderde nierfunctie kan van invloed zijn op het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Wanneer iemand uit een risicocategorie in de apotheek komt met een risicovol recept dan geeft het computersysteem een signaal. Mogelijk moet de dosering dan worden verlaagd of mag het middel niet worden gebruikt. Dit is afhankelijk van de nierfunctie.
De nierfunctiewaarde wordt door apotheken op verschillende manieren verkregen; via de huisarts, het Klinisch Chemisch Laboratorium of soms via de cliiënt zelf. Na een signaal van de computer dat er op de nierfunctie moet worden gecontroleerd, blijkt in een aantal gevallen de waarde niet recent gemeten te zijn (langer dan 13 maanden geleden) of zelfs onbekend te zijn. Wanneer iemand zo snel mogelijk moet beginnen met een geneesmiddel, zoals een antibioticum, is dit een probleem. Als de apotheek afhankelijk is van een laboratorium, kan het een tot vijf dagen duren voordat de nierfunctiewaarde bekend is.
De nierfunctie wordt in de apotheek bepaald door met een klein prikje in de vinger een druppel bloed af te nemen. Deze druppel wordt op een teststaafje aangebracht en vervolgens door een meetapparaat geanalyseerd. Hier komt een waarde uit waarmee, samen met andere gegevens zoals de leeftijd en het geslacht, de nierfunctie betrouwbaar kan worden geschat. Het bepalen van de nierfunctie kost minder dan een minuut en is vergelijkbaar met het meten van bijvoorbeeld de bloedsuikerwaarde bij diabetes.
Vooral bij het gebruik van antibiotica is bij de controle van de dosering de nierfunctie van belang. Met antibiotica wordt bovendien vaak dezelfde dag nog gestart en is een snelle bepaling van een nierfunctie dus wenselijk. Bij veel antibiotica moet bij een verminderde nierfunctie de dosering worden verlaagd om ernstige bijwerkingen te voorkomen. In sommige gevallen is het antibioticum niet werkzaam door de verminderde nierfunctie.
In de apotheek kan uw nierfunctie worden gemeten bij een recept met de volgende antibiotica: amoxicilline gecombineerd met clavulaanzuur, ciprofloxacine, claritromycine, cotrimoxazol, nitrofurantoïne, norfloxacine en trimethoprim.