Droge ogen, in medische termen keratoconjunctivitis sicca, is een verschijnsel dat optreedt door het uitdrogen van het oppervlak van het hoornvlies of van het oogbindvlies. Het is een vaak voorkomende aandoening die meestal op middelbare leeftijd begint, vaker bij vrouwen dan bij mannen. Droge ogen kunnen door vele factoren worden veroorzaakt. Het gebruik van bepaalde geneesmiddelen is een van die factoren.
"Tal van geneesmiddelen kunnen droge ogen als bijwerking veroorzaken"
Het gedeelte van uw ogen dat in contact staat met de buitenwereld bestaat uit het hoornvlies en het oogbindvlies. Het hoornvlies is het voorste doorzichtige deel van het oog, voor de iris en de pupil. Het bindvlies bedekt het oogwit en de binnenkant van de oogleden. Beide delen worden beschermd tegen uitdroging en beschadiging door een dun laagje traanvocht. Traanvocht wordt gemaakt door de traanklieren. Door te knipperen verdelen de oogleden het traanvocht over het oog.
Bij droge ogen wordt er meestal onvoldoende traanvocht aangemaakt of is het traanvocht van onvoldoende kwaliteit. Ook van omgevingsfactoren, zoals een droge lucht door bijvoorbeeld airconditioning of centrale verwarming of door fietsen in de wind, kunt u droge ogen krijgen. Minder knipperen met de oogleden, zoals bijvoorbeeld gebeurt wanneer u langdurig beeldschermwerk doet, kan ook zorgen voor een verstoring van de traanfilm. Door droge ogen krijgt u een branderig gevoel. U kunt ook slechter gaan zien. Het hoornvlies en het bindvlies van het oog raken soms beschadigd en kunnen gaan ontsteken.
De lijst met geneesmiddelen die droge ogen als bijwerking kunnen veroorzaken is lang. De meest voorkomende veroorzakers zijn:
• antihistaminica: middelen die worden gebruikt tegen allergieën, zoals loratadine en cetirizine;
• bètablokkers: worden onder andere gebruikt bij hoge bloeddruk en bij diverse hartaandoeningen, maar ook ter preventie van migraineaanvallen. Voorbeelden zijn metoprolol en atenolol;
• diuretica: vochtafdrijvende geneesmiddelen, zoals hydrochloorthiazide, furosemide en bumetanide, die meestal bij hoge bloeddruk, bij hartfalen of bij dikke enkels (oedeem) worden gebruikt;
• antidepressiva: vooral de tricyclische antidepressiva, zoals amitriptyline en nortriptyline kunnen droge ogen als bijwerking veroorzaken;
• anticholinergica: deze middelen worden onder andere gebruikt bij een overactieve blaas (oxybutynine, tolterodine, solifenacine), de ziekte van Parkinson (Akineton, Artane), darmspasmen (Buscopan), chronische bronchitis en COPD (ipratropium, Spiriva);
• anticonceptiepil;
• isotretinoïne: een geneesmiddel tegen een ernstige vorm van acne;
• kalmeringsmiddelen, zoals oxazepam en diazepam kunnen vooral bij mensen die contactlezen dragen droge ogen veroorzaken.
Tegen de oorzaak van droge ogen is vaak niet zoveel te doen. De symptomen kunt u verminderen door gebruik te maken van kunsttranen. Dit zijn oogdruppels die voorzien zijn van een bevochtigingsmiddel. Hierdoor wordt het traanvocht in het oog dikker en bevochtigt u uw oogoppervlak bij een gevoel van droge ogen. Kunsttranen zijn drie tot vier uur achter elkaar werkzaam.