In Nederland hebben ruim een miljoen mensen chronische nierschade; ongeveer zes procent van de bevolking. Misschien heeft u net te horen gekregen dat uw nierfunctie verminderd is. Wat betekent dit eigenlijk?
De nierfunctie neemt tijdens het ouder worden geleidelijk af. Bij sommige mensen gaat de nierfunctie echter sneller achteruit. Diabetes en hoge bloeddruk zijn de belangrijkste oorzaken hiervan. Nieren die minder goed werken hebben een zogenaamde verminderde nierfunctie. Dit geeft in het begin nog geen klachten maar in een later stadium kunnen die wel optreden doordat het bloed niet meer goed wordt gezuiverd. Vaak gaat het om vermoeidheidsklachten of jeuk. Het is belangrijk dat nierschade in een vroeger stadium wordt opgespoord. Dan kunnen er namelijk maatregelen worden getroffen om de verdere achteruitgang van de nieren te remmen.
Het ontdekken van nierschade gebeurt vaak doordat de nierfunctie wordt gecontroleerd vanwege onderzoek bij diabetes, hart- en vaatziekte of hoge bloeddruk of in het kader van algemeen onderzoek. Bij mensen vanaf middelbare leeftijd wordt de nierfunctie soms bepaald bij de start van een nieuw geneesmiddel.
Bij stadium 1 en 2 nierschade is het van belang dat de nierfunctie jaarlijks wordt gecontroleerd. Daarnaast moet een onderliggende ziekte, met name diabetes en hoge bloeddruk, goed worden behandeld.
Bij stadium 3 nierschade zal de arts verder onderzoek doen; bloeddruk, cholesterol en eiwit in de urine worden gemeten en er wordt een echo van de nieren gemaakt. Afhankelijk van de uitslagen wordt er doorverwezen naar de nefroloog (nierarts).
Om verdere schade aan uw nieren te beperken krijgt u adviezen over leefstijl, zoutinname, roken, overgewicht en gezonde voeding. Zo nodig worden er medicijnen voor hoge bloeddruk, hoog cholesterol en vitamine D voorgeschreven.
De behandeling van nierschade is erop gericht om ernstiger nierschade te voorkomen. Als de nierfunctie onder de 20 zakt, is de kans groot dat u een niertransplantatie nodig hebt of belastende dialysebehandelingen. Van de miljoen mensen met chronische nierschade in Nederland zijn er 60.000 met ernstige nierschade. Hiervan hebben 16.000 mensen een nierfunctievervangende behandeling (transplantatie of dialyse) nodig.
Wanneer u net te horen hebt gekregen dat uw nierfunctie niet goed is, is de kans groot dat u nog in het tweede of derde stadium zit. Het is nu belangrijk dat u zo nodig uw leefstijl aanpast en ook eventuele medicijnen trouw gebruikt om verdere achteruitgang van de nieren te remmen en ernstige nierschade te voorkomen of zo lang mogelijk uit te stellen. Een verminderde nierfunctie hoeft geen ernstige gevolgen te hebben.
Van belang is wel dat uw apotheker op de hoogte is van uw nierfunctie, want iemand met een verminderde nierfunctie heeft drie keer zoveel kans op een ziekenhuisopname door problemen vanwege zijn gebruikte geneesmiddelen. Als u een nieuw geneesmiddel gaat gebruiken, kan de apotheker controleren of u dit medicijn veilig kunt gebruiken.
Voor de doseringscontrole van de geneesmiddelen die u gebruikt is uw nierfunctie van belang. Aanpassing van de dosering van geneesmiddelen kan al vanaf een GFR van 80 noodzakelijk zijn. Bovendien zijn niet alle medicijnen geschikt voor mensen met een verminderde nierfunctie. Vooral bij het gebruik van antibiotica is bij de dosiscontrole de nierfunctie van belang. Bij veel antibiotica moet bij een verminderde nierfunctie de dosering worden aangepast om ernstige bijwerkingen te voorkomen.
